Met betrekking tot de situatie in Darfur is – net zoals via de andere media die behandeld worden in deze blog – ook via het medium televisie geprobeerd de aandacht van het publiek te trekken. Media-uitingen op tv werden met wisselend succes ontvangen. In dit onderdeel van de blog komen twee soorten pogingen aan bod. Deze pogingen worden geanalyseerd op vorm en inhoud. Beide pogingen hebben hetzelfde doel: bewustwording creëren bij het publiek. De hoop van de makers is dat kijkers door deze bewustwording besluiten actie te ondernemen. Maar wat aanpak betreft is er een wereld van verschil tussen de twee pogingen. De eerste is een voorbeeld dat in het licht van reguliere nieuwsberichtgeving gezien moet worden. De tweede poging die ik bespreek wijkt juist van dit reguliere niveau af. Door deze uiteenlopende pogingen tegen elkaar af te zetten, zal duidelijk worden waarom de laatste gezien kan worden als een waardevol en zelfs succesvol alternatief.
Tot Zover Darfur – confrontatie met een genocide
De eerste poging dat gedaan werd om het publiek bewust te maken van de onderbelichte situatie in Darfur, was de eenmalige uitzending van Tot Zover Darfur. Dit avondvullend mediaoffensief werd uitgezonden op 9 november 2007, vier jaar na het begin van de onrust in Darfur. Aangezien jaarlijks op 9 november Kristallnacht wordt herdacht, leek deze datum gepast om een groot aantal kijkers te trekken. In het programma werd aandacht besteed aan de herdenking van Kristallnacht, die in 2007 ook in het teken stond van verloren levens in Darfur.
Om doorverwezen te worden naar de hele uitzending, klik op het plaatje hieronder:
Tijdens de uitzending kwamen verschillende personen aan het woord die op de één of andere manier iets willen doen aan de situatie in Darfur. Zo werd oud-minister Pronk ontvangen in de studio om te vertellen over zijn ervaringen tijdens het bezoeken van een vluchtelingenkamp. Ook zaten meerdere woordvoerders van grote en kleine NGO’s aan tafel bij presentator Rob Trip. In de uitzending werd verder ingezoomd op andere creatieve acties die in gang zijn gezet om bewustzijn over de situatie bij het publiek te creëren. Bij het tv-programma hoort namelijk ook het project Radio Darfur.
Vóór de start van dit project was het voor de mensen in Darfur vrijwel onmogelijk objectieve informatie over de situatie in hun leefgebied te ontvangen. De radiozender is dus in gang gezet voor de vluchtelingen zelf. Ten slotte is als onderdeel van het programma in het centrum van Rotterdam een vluchtelingenkamp nagebouwd. Foto’s van het leven in Darfur werden geprojecteerd op een groot scherm bij het kamp. Deze foto’s zijn onder andere gemaakt door de Franse kunstenares Hélène Caux. Zij is één van de deelnemende fotografen van het fotoproject Darfur/Darfur, dat ook in deze blog behandeld wordt.Tot Zover Darfur is een voorbeeld van een actie die niet aansloeg bij kijkers. De uitzending was een vorm van kritische interventie. (McGuigan, 2005) Het had als doel om de kennis over Darfur, begrip van het conflict en betrokkenheid erbij te vergroten. Of dat ook is gelukt, is de vraag. Op 13 november 2007 kopte de Volkskrant ‘Tot Zover Darfur scoorde onvoldoende’. Met slechts 246.000 kijkers is van een succesvol mediaoffensief geen sprake, aldus de Volkskrant. De reden voor deze slechte kijkcijfers moet gezocht worden in de manier waarop het programma werd ingevuld. De uitzending werd gemaakt in de lijn van een lange traditie van berichtgeving over conflicten en rampen. (Sontag 2003: 69) Kijkers worden overspoeld met beelden die ondertussen een cliché zijn geworden. Ondanks dat Tot Zover Darfur niet de hele uitzending lang zulke beelden liet zien, is het onderwerp – één conflict van de velen – al zo beladen bij het publiek dat zij daar niets mee te maken wil hebben. Een andere reden voor het niet trekken van genoeg kijkers is dat het zich alleen leende voor passieve absorptie. Kijkers konden immers niet participeren in het programma, maar slechts in hun huiskamer de informatie en beelden op zich in laten werken. Dit heeft een moraliserend effect tot gevolg. In plaats van kijkers de mogelijkheid te bieden een bijdrage te leveren, werden zij alleen geconfronteerd met de harde werkelijkheid. En juist deze confrontatie is iets waar de moderne kijker immuun voor is geworden.
Lees hier verder: Emergency Room
Geen opmerkingen:
Een reactie posten