Strips: Hypermedialiteit

Wanneer we kijken naar de manier waarop Camp Darfur Comix een tegengeluid biedt en aandacht vraagt voor de problematiek in Darfur, denk ik dat de vorm in dit geval heel bepalend is voor het slagen daarvan. Het is evident dat de makers door middel van deze strip hebben geprobeerd het bewustzijn over Darfur te vergroten. De choquerende beelden en gruwelijke statistieken samen met de oproep tot actie geven dit aan. Problematisch is in dit geval de manier waarop dat gebeurt. De wijze waarop verschillende beelden worden geremediëerd en samengebracht in een collage maakt dat de hypermedialiteit van het geheel meer aandacht naar zich toetrekt dan de achterliggende boodschap. Zoals Bolter en Grusin het verwoorden: ‘In iedere manifestatie maakt hypermedialiteit ons bewust van het medium en de media en (soms op een subtiele en soms op een overduidelijke manier) roepen ons verlangen naar onmiddelijkheid op'. (Bolter & Grusin: 1999)

Naar mijn mening gebeurt dit ook in Camp Darfur Comix. Het samenbrengen van beelden die gebruikt zijn voor nieuwsberichtgeving en de beelden uit Second Life leidt tot een mix van media. Hierdoor wordt je als lezer bewust van de vooronderstellingen waar beide media mee gepaard gaan. Zo hebben nieuwsbeelden doorgaans een hoge realiteitswaarde; nieuwsberichtgeving suggereert onmiddelijkheid. Er wordt geen aandacht op het medium gevestigd en de camera lijkt een ongemediëerde kijk op de wereld te geven. Second Life, een virtuele gemeenschap, daarentegen brengt totaal andere premissen met zich mee. De virtuele wereld wordt per definitie beschouwd als niet echt, als gemaakt. Het is geen weergave van een bestaande realiteit, maar een fictieve werkelijkheid die in een digitale omgeving tot stand gekomen is. De beelden zijn door middel van computertechnologie tot stand gekomen en hebben geen directe relatie met de realiteit.

Op het moment dat deze twee media worden vermengd om tot een kritische interventie te komen, brengt dat moeilijkheden met zich mee. De strip wordt aangewend om een probleemsituatie te helpen die in de echte wereld bestaat. Deze situatie is ook nagebootst in Second Life. Dit leidt ertoe dat in de strip de echte en de virtuele situatie naast elkaar worden geplaatst en op gelijke voet staan. Zo zijn er in Second Life actiehelden – scoutbabes van better world island – die de vluchtelingen een plek geven in het virtuele Camp Darfur. Het samen laten gaan van de twee dimensies creëert een spanning tussen dat wat echt en dat wat nep is. Die incongruentie maakt dat de strip hier en daar een nogal lachwekkend en soms zelfs een ridicuul effect heeft. Je kunt je met recht afvragen in hoeverre de echte vluchtelingen erbij gebaat zijn dat er een virtueel kamp voor ze is opgericht. Lees verder...