Het project Eyes on Darfur van Amnesty International laat zien dat de crisis in Darfur zelfs in de ruimte zichtbaar is. ‘See for yourself’ dat is wat Eyes on Darfur wil bereiken. Door middel van satellietfoto’s kun je dorpen in de regio Darfur bekijken voor en na verwoestende aanslagen, en met enkele muisklikken wordt er op de foto precies aangeven wat er is vernietigd. Als kijker kun je verder klikken naar getuigenissen en ‘on the ground photography’ die de satellietbeelden nog maar eens ondersteunen. Dit alles is bedoeld om de kijker ervan bewust te maken dat de situatie die we zien werkelijkheid is en dat we actie moeten ondernemen om deze crisis te stoppen. Deze casus richt zich enkel op de satellietbeelden, niet op de foto’s en getuigenissen die ook onderdeel uitmaken van de website.
De verwoesting van een dorp of de groei van een vluchtelingenkamp kunnen nauwkeurig worden gevolgd met behulp van de satellietbeelden. In de bijna onrealistische en klinische foto’s van het droge landschap zijn de sporen van het geweld onmiskenbaar zichtbaar. De foto’s krijgen extra kracht door de opsomming van feiten als datum, tijd en hoeveel objecten en gebouwen er zijn vernietigd. Onderstaande foto’s tonen aan dat het dorpje Ishma letterlijk van de kaart is weggevaagd.
Het dorp Ishma voor en na de aanslag van de Janjaweed.
Op andere plaatsen groeit een klein dorpje uit tot een vluchtelingenkamp voor duizenden ontheemde Darfuri, zoals in Shangil Tobay.
De ontwikkeling van Shangil Tobay
Eyes on Darfur gebruikt fotografie op een zeer wetenschappelijke manier. De foto’s zijn confronterend en de bijbehorende cijfers bevestigen en versterken datgene wat de kijker ziet. Feiten en objectiviteit spelen in deze foto’s een grote rol. De satellietcamera wordt gepresenteerd als het neutrale oog dat materiaal verzamelt en vervolgens presenteert aan de kijker. (Roscoe & Hight 2001: 12) Het is immers geen foto van een fotograaf die het moment kiest en kadert, maar het zijn beelden van een apparaat, dat zwevend om een baan in de aarde, zelfstandig foto’s maakt van de hele aardbol. Nader onderzoek op de site wijst uit dat Amnesty regelmatig satellietfoto’s gebruikt als bewijsmateriaal in rechtszaken met betrekking tot schendingen van mensenrechten voor het Afrikaanse hooggerechtshof.
Net als bij de foto’s van Steidle, lijkt het erop dat de satellietbeelden van Eyes on Darfur nog voldoen aan de ‘mythe van fotografische waarheid’. In deze casus is de camera weer even wat het ooit was: een wetenschappelijk instrument dat nauwkeurig de werkelijkheid kan vastleggen en waarvan de objectiviteit buiten kijf staat. Toch is een kritische noot hier op zijn plaats, want er is wel degelijk sprake van menselijke invloed. Wanneer we de foto van het dorp Ishma opnieuw bekijken op de website dan is de eerste foto genomen voor de aanval in 2004. De foto na de aanval is genomen op 10 februari 2007. In deze drie jaar tijd, zijn de resten van het verlaten en afgebrande dorp zo goed als vergaan. Wanneer de foto gevolgd zou worden door een foto van een paar maanden later zou de impact waarschijnlijk minder groot zijn. De keuze om juist deze twee beelden naast elkaar te plaatsen is in grote mate subjectief en heeft als doel het dramatische effect bij de kijker te versterken. Maar ondanks dat kan de kijker niet om de feiten heen: het dorp is vernietigd. De satellietfoto’s representeren de zichtbare gevolgen van de crisis: feiten die geen enkele kijker kan ontkennen.
De manier waarop de kijker de media ervaart is in dit geval te benoemen als actieve absorptie. De kijker kan in beperkte mate participeren in de media-ervaring. Hij kan door middel van muisklikken bepalen welke beeldmateriaal hij wil bekijken. In feite kunnen de foto’s van Eyes on Darfur dan ook niet los worden gezien van hun interactieve context als onderdeel van een website. Naast het klikken op de verschillende satellietbeelden wordt de kijker ook eenvoudig de kans geboden om actie te ondernemen om de crisis in Darfur aan te pakken. Zo kan er bijvoorbeeld een mail naar de Sudanese president Omar Hassan Al-Bashir gestuurd worden met het verzoek twaalf gevaarzones te beschermen. De foto’s op zichzelf brengen dat niet teweeg, maar juist dat ze zijn ingebed in een interactieve site. In de context van de website wordt het de kijker makkelijk gemaakt om actie te ondernemen: met enkele muisklikken kun je je inzetten voor Darfur.
In zekere zin is Eyes on Darfur een goed voorbeeld van glocalisering. Vanachter je computer kun je verschillende locaties in Darfur bekijken. De lokaliteit van Darfur, de bedreidge dorpen, de gigantische vluchtelingenkampen worden door middel van satellietbeelden en een specifieke positie op de aardbol voor iedereen in de wereld met een computer en internet bereikbaar. De specifieke eigenschappen van satellietbeelden beïnvloeden hoe wij de beelden ervaren. De satellietfoto’s geven de mogelijkheid om vanaf een grote afstand de omvang van de crisis duidelijk in beeld te brengen. Al eerder is vastgesteld dat de wetenschappelijk aard van de beelden de geloofwaardigheid bij de kijker beïnvloedt. Het zoals McLuhan vaststelde: ‘the medium is the message’. Het is het medium fotografie zelf en haar specifieke eigenschappen die de kijker beïnvloeden in zijn kijkervaring. (McLuhan 1964: 7) Door het gebruik van satellietbeelden, waar we normaal geen toegang tot hebben, krijgen we een andere kijk op de situatie in Darfur.
Net als bij de foto’s van Steidle, lijkt het erop dat de satellietbeelden van Eyes on Darfur nog voldoen aan de ‘mythe van fotografische waarheid’. In deze casus is de camera weer even wat het ooit was: een wetenschappelijk instrument dat nauwkeurig de werkelijkheid kan vastleggen en waarvan de objectiviteit buiten kijf staat. Toch is een kritische noot hier op zijn plaats, want er is wel degelijk sprake van menselijke invloed. Wanneer we de foto van het dorp Ishma opnieuw bekijken op de website dan is de eerste foto genomen voor de aanval in 2004. De foto na de aanval is genomen op 10 februari 2007. In deze drie jaar tijd, zijn de resten van het verlaten en afgebrande dorp zo goed als vergaan. Wanneer de foto gevolgd zou worden door een foto van een paar maanden later zou de impact waarschijnlijk minder groot zijn. De keuze om juist deze twee beelden naast elkaar te plaatsen is in grote mate subjectief en heeft als doel het dramatische effect bij de kijker te versterken. Maar ondanks dat kan de kijker niet om de feiten heen: het dorp is vernietigd. De satellietfoto’s representeren de zichtbare gevolgen van de crisis: feiten die geen enkele kijker kan ontkennen.
De manier waarop de kijker de media ervaart is in dit geval te benoemen als actieve absorptie. De kijker kan in beperkte mate participeren in de media-ervaring. Hij kan door middel van muisklikken bepalen welke beeldmateriaal hij wil bekijken. In feite kunnen de foto’s van Eyes on Darfur dan ook niet los worden gezien van hun interactieve context als onderdeel van een website. Naast het klikken op de verschillende satellietbeelden wordt de kijker ook eenvoudig de kans geboden om actie te ondernemen om de crisis in Darfur aan te pakken. Zo kan er bijvoorbeeld een mail naar de Sudanese president Omar Hassan Al-Bashir gestuurd worden met het verzoek twaalf gevaarzones te beschermen. De foto’s op zichzelf brengen dat niet teweeg, maar juist dat ze zijn ingebed in een interactieve site. In de context van de website wordt het de kijker makkelijk gemaakt om actie te ondernemen: met enkele muisklikken kun je je inzetten voor Darfur.
In zekere zin is Eyes on Darfur een goed voorbeeld van glocalisering. Vanachter je computer kun je verschillende locaties in Darfur bekijken. De lokaliteit van Darfur, de bedreidge dorpen, de gigantische vluchtelingenkampen worden door middel van satellietbeelden en een specifieke positie op de aardbol voor iedereen in de wereld met een computer en internet bereikbaar. De specifieke eigenschappen van satellietbeelden beïnvloeden hoe wij de beelden ervaren. De satellietfoto’s geven de mogelijkheid om vanaf een grote afstand de omvang van de crisis duidelijk in beeld te brengen. Al eerder is vastgesteld dat de wetenschappelijk aard van de beelden de geloofwaardigheid bij de kijker beïnvloedt. Het zoals McLuhan vaststelde: ‘the medium is the message’. Het is het medium fotografie zelf en haar specifieke eigenschappen die de kijker beïnvloeden in zijn kijkervaring. (McLuhan 1964: 7) Door het gebruik van satellietbeelden, waar we normaal geen toegang tot hebben, krijgen we een andere kijk op de situatie in Darfur.
Lees hier verder: Darfur/Darfur
Geen opmerkingen:
Een reactie posten